Lęk separacyjny może występować u psów dowolnej rasy, jednak w większości badań ok. 50% psów dotkniętych lękiem separacyjnym stanowią mieszańce. W przypadku stwierdzenia oznak lęku separacyjnego trzeba jak najszybciej wdrożyć metody terapeutyczne. A żeby to zrobić właściwie, trzeba postawić prawidłową diagnozę.
Psy są zwierzętami społecznymi i w naturalnym środowisku rzadko przebywają całkiem same. Dla szczenięcia oddzielenie od stada oznacza przeważnie śmierć. Obserwacje wykazują, że dziko żyjące szczeniaki pozostają blisko matki zwykle do okresu młodzieńczego. Gdy zaczynają dojrzewać, stają się coraz bardziej niezależne i coraz częściej oddzielają się od swojej grupy rodzinnej. W zależności od relacji panujących w stadzie młode psy mogą pozostać w swojej grupie rodzinnej lub założyć własną. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja szczeniaka, który w wieku kilku tygodni – zwykle między ósmym a dziesiątym tygodniem życia – jest oddzielany od matki oraz rodzeństwa i trafia do nowego domu. Jest to okres krytyczny, w którym szczenię pierwszy raz w życiu doświadcza uczucia strachu. Dodatkowo zmienia się całe jego otoczenie, wszystkie zapachy i rytuały. Nic więc dziwnego, że u szczeniąt coraz częściej spotykamy się z problemem lęku separacyjnego.
Czym jest lęk separacyjny
Lęk separacyjny to zaburzenie zachowania, które charakteryzuje się niepokojem, gdy pies zostaje sam w domu lub jest odizolowany od osób, z którymi jest silnie związany emocjonalnie. Niepokój wywołany nieobecnością opiekuna powoduje nasilenie reakcji lękowych, wynikiem czego mogą być nadmierna wokalizacja, nadpobudliwość ruchowa, zachowania destrukcyjne, a nawet samookaleczenia. Zaburzenie to może wystąpić u psów wszystkich ras. Jednak badania dowodzą, że w większym stopniu dotyka kundelki niż psy rasowe. Należy pamiętać o tym, że lęk separacyjny wpływa nie tylko na znaczące pogorszenie dobrostanu psa. Nie radząc sobie z nim, psy nierzadko niszczą mieszkanie, co oznacza wymierne straty materialne, a nadmiernie szczekając lub wyjąc – mogą uprzykrzać życie sąsiadom. Dlatego psy przejawiające lęk separacyjny często trafiają do schronisk.
Objawy
Możemy zaobserwować trzy wzorce zachowania psa, który zostaje sam w domu:
- pies zaczyna przejawiać rezygnację i cierpliwe czeka na powrót swojego opiekuna,
- pies popada w depresję objawiającą się m.in. nieprzyjmowaniem pokarmu aż do powrotu właściciela,
- pies jest nadmiernie pobudzony, co przejawia się nadpobudliwością ruchową, nadmierną wokalizacją, drapaniem drzwi, niszczeniem przedmiotów oraz załatwianiem swoich potrzeb fizjologicznych w mieszkaniu; poprzez niszczenie przedmiotów psy starają się znaleźć sposób na poradzenie sobie z trudną dla nich sytuacją i obniżyć poziom stresu; często szukają rzeczy osobistych przesiąkniętych zapachem opiekunów i zanoszą je na swoje posłanie.
Trzeba umieć odróżnić objawy lęku separacyjnego od innych zaburzeń behawioralnych. Najlepiej zrobić to za pomocą obserwacji. Jeśli bowiem pozostawiony sam w domu szczeniak niszczy przedmioty, nie przesądza to jednoznacznie, że mamy do czynienia z lękiem separacyjnym. Przyczyną takiego zachowania może być wymiana zębów mlecznych na stałe lub zwykła nuda. Natomiast załatwianie się w mieszkaniu może być spowodowane fizjologią młodego psa. Trzeba pamiętać o tym, że szczenię załatwia się wiele razy w ciągu doby i jest to zupełnie normalne. Nadmierna wokalizacja może natomiast być spowodowana czynnikami zewnętrznymi, takimi jak niespodziewane pukanie do drzwi czy inne hałasy dobiegające spoza domu. Lęk separacyjny od innych problemów behawioralnych odróżnia przede wszystkim wysoki poziom stresu występujący u psa.
Psy cierpiące na lęk separacyjny mogą przejawiać również objawy przewlekłego stresu przerywanego. Mogą pojawić się stereotypie, zaburzenia snu, zaburzenia funkcji poznawczych, nadmierna aktywność motoryczna, zachowania obsesyjne, gwałtowne oddawanie moczu oraz koprofagia. Przewlekły stres może prowadzić również do wielu chorób somatycznych, takich jak poliuria, polidypsja, utrata sierści, brak apetytu, owrzodzenie błony śluzowej żołądka i jelit, wymioty oraz biegunki. Może również wpłynąć na zmiany w zachowaniach socjalnych. Pies cierpiący na przewlekły stres może unikać kontaktów z innymi czworonogami i popaść w depresję.
Przyczyny
Istnieje kilka kluczowych czynników wpływających na poj...
